Henri Fayol បិតានៃការគ្រប់គ្រងទំនើប
2025-11-25 10:42:32 - Heng Sophea, PhD
១. ការបង្កើតមុខងារគ្រប់គ្រង (Functions of Management)
លោក Fayol បានកំណត់មុខងារសំខាន់ៗចំនួន ៥ នៃការគ្រប់គ្រង ដែលអ្នកគ្រប់គ្រងគ្រប់រូបត្រូវតែអនុវត្ត៖
-ការរៀបចំផែនការ (Planning): ការព្យាករណ៍ និងការកំណត់ផែនការសកម្មភាពនាពេលអនាគត។
-ការចាត់តាំង (Organizing): ការកសាងរចនាសម្ព័ន្ធធនធាន (មនុស្ស សម្ភារៈ) និងការកំណត់ទំនាក់ទំនង។
-ការបញ្ជា (Commanding): ការដឹកនាំបុគ្គលិកឱ្យបំពេញការងាររបស់ពួកគេ។
-ការសម្របសម្រួល (Coordinating): ការធានាថាគ្រប់ផ្នែកនៃអង្គការដំណើរការដោយចុះសម្រុងគ្នា។
-ការត្រួតពិនិត្យ (Controlling): ការធានាថាអ្វីៗដំណើរការទៅតាមផែនការដែលបានកំណត់។
២. ការបង្កើតគោលការណ៍គ្រប់គ្រងទាំង ១៤ (14 Principles of Management)
លោក Fayol បានបង្កើតនូវគោលការណ៍ណែនាំជាក់ស្តែងចំនួន ១៤ ដែលអាចអនុវត្តបានចំពោះស្ថាប័នគ្រប់ប្រភេទ ដើម្បីជួយអ្នកគ្រប់គ្រងឱ្យដំណើរការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ គោលការណ៍ល្បីៗមួយចំនួនរួមមាន៖
-ការបែងចែកការងារ (Division of Work): ឯកទេសកម្មដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាព។
-សិទ្ធិអំណាច និងការទទួលខុសត្រូវ (Authority and Responsibility): ទាំងពីរត្រូវមានតុល្យភាពគ្នា។
-ឯកភាពបញ្ជា (Unity of Command): បុគ្គលិកម្នាក់ៗគួរតែទទួលបញ្ជាពីថ្នាក់លើតែម្នាក់គត់។
-ឯកភាពទិសដៅ (Unity of Direction): ក្រុមដែលធ្វើសកម្មភាពតែមួយគួរតែមានផែនការ និងគោលដៅតែមួយ។
-សមធម៌ (Equity): ការប្រព្រឹត្តដោយយុត្តិធម៌ និងចិត្តល្អចំពោះបុគ្គលិក។
-ការចាប់ផ្តើមគំនិត (Initiative): ការលើកទឹកចិត្តបុគ្គលិកឱ្យមានគំនិតផ្តួចផ្តើម។
៣. ការផ្តោតលើថ្នាក់គ្រប់គ្រង (Focus on Administration)
ខុសពីលោក Frederick Winslow Taylor ដែលផ្តោតលើ "ការគ្រប់គ្រងបែបវិទ្យាសាស្ត្រ" (Scientific Management) នៅកម្រិតប្រតិបត្តិការរបស់កម្មករ លោក Fayol បានផ្តោតទៅលើ ការគ្រប់គ្រងថ្នាក់ខ្ពស់ (Top-level management) ឬ រដ្ឋបាល (Administration) នៃស្ថាប័នទាំងមូល។ លោកបានចាត់ទុកថា ការគ្រប់គ្រងគឺជាជំនាញដាច់ដោយឡែកមួយ ដែលអាចសិក្សា និងបង្រៀនបាន មិនមែនគ្រាន់តែជាទេពកោសល្យធម្មជាតិនោះទេ។
សរុបមក ការរួមចំណែករបស់លោក Fayol ក្នុងការកំណត់នូវ មុខងារ និង គោលការណ៍ ទូទៅនៃការគ្រប់គ្រង ដែលអាចអនុវត្តបានចំពោះស្ថាប័នទាំងអស់ គឺជាមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យទ្រឹស្តីរបស់លោកក្លាយជា មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃវិទ្យាសាស្ត្ររដ្ឋបាល និងការគ្រប់គ្រងទំនើប ដូច្នេះហើយទើបលោកត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជា "បិតានៃការគ្រប់គ្រងទំនើប"៕